Briljante geesten zijn al aanwezig
Op 8 maart jl verscheen in Trouw een artikel onder de kop: ‘Haal briljante geesten hierheen’. Het betrof een interview met enkele consultants over innoverend uit de crisis komen. De consultants menen dat het onderwijs in Nederland teveel gericht is op de middelmaat en te weinig op echte toppers.
Noks Nauta schreef een reactie hierop die vandaag (19 maart) op de Podiumpagina van Trouw is gepubliceerd. Die briljante geesten zijn al aanwezig. Immers 2,3 procent van de bevolking heeft per definitie een zeer hoog IQ en op basis daarvan uitzonderlijke potenties. Hun potenties komen nu echter om diverse redenen niet tot uiting in hoge prestaties. Daarom moeten hoogbegaafden eerder herkend worden, zodat zij meer gemotiveerd zullen zijn in het onderwijs en waardoor er minder hoogbegaafden afhaken op school of op het werk en minder vaak cliënt in de GGZ worden.
Voor sommige briljante geesten kan een tussenpersoon (een go-between) helpen om hun potentie effectief in te zetten.
Klik hier voor het artikel
Voorkeur leerstijlen hoogbegaafde volwassenen
Onderzoek onder 120 hoogbegaafde volwassenen laat zien dat deze groep een zeer sterke voorkeur heeft voor de zogenaamde ‘betekenisgerichte leerstijl’ (één van de vier leerstijlen van Vermunt). Het artikel van Noks Nauta en Rianne van de Ven bespreekt wat dit betekent voor de volwassen hoogbegaafden zelf en voor hun studiebegeleiders.
Wat is de ‘ideale’ leidinggevende volgens Mensaleden?
Welke ervaringen hebben hoogbegaafden als werknemers met hun leidinggevenden? Wat vinden zij goede leidinggevenden?
In een onderzoek begin 2011 onder ruim 130 leden van Mensa Nederland inventariseerden Sieuwke Ronner, Noks Nauta en Donatienne Brasseur wat hoogbegaafde werknemers zelf op dit gebied hebben ervaren. Daar werd ook gevraagd om aanbevelingen voor de leidinggevenden van hoogbegaafde werknemers.
De onderzoekers schreven twee artikelen hierover, één over het onderzoek zelf en één waar de aanbevelingen in staan voor de hoogbegaafde werknemers en voor hun leidinggevenden. Er wordt kort aandacht besteed aan hoogbegaafden die zelf leiding geven.
U kunt de beide artikelen hier downloaden
Onderzoek werkbeleving van hoogbegaafden door Universiteit van Utrecht
Voor het eerst zijn er nu kwantitatieve gegevens beschikbaar over de werkbeleving van hoogbegaafde volwassenen! In het kader van een onderzoek naar werkbeleving vanuit de Universiteit van Utrecht (Sociale en Organisatie Psychologie o.l.v. prof dr Toon Taris) is in 2012 ook een groep hoogbegaafden onderzocht (onderzoeker mw drs G. Reijseger). De eerste vragenlijst is afgenomen in april/mei 2012. De respons was met meer dan 1250 hoogbegaafde deelnemers overweldigend. De tweede vragenlijst zal naar verwachting in februari/ maart 2013 worden afgenomen bij dezelfde mensen.
De eerste resultaten laten zien dat hoogbegaafde werkenden een heel positief beeld afgeven van hun werkbeleving. Zij hebben het gevoel goed aan te sluiten bij hun organisatie en hun werk, ervaren weinig conflict tussen werk en privé, zijn bevlogen en vooral niet enorm gestrest en/of verveeld, en kunnen prima voldoen aan hun taakeisen.
Opvallend is wel een aantal verschillen tussen hoogbegaafden die (deels) in loondienst werken en zij die als zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) werken. De laatste groep is veel tevredener over aansluiting/fit met hun werk dan de hoogbegaafden in loondienst.
Gemiddeld genomen is de hoogbegaafde werkende redelijk bevlogen. Hoogbegaafden in loondienst blijken echter beduidend minder bevlogen zijn dan de gemiddelde Nederlandse werknemer. De zelfstandige hoogbegaafde daarentegen is juist meer bevlogen dan de gemiddelde Nederlandse werknemer.
Onder de onderzochte hoogbegaafden wordt burn-out gemiddeld genomen weinig ervaren, maar ze zijn, op de hoogbegaafde ZZP-ers na, wel een stuk cynischer dan de gemiddelde Nederlandse werknemer. Bovendien ervaren hoogbegaafden in loondienst ook meer uitputting op en door het werk. Omdat cynisme en uitputting kernindicatoren zijn van burn-out doet dit vermoeden dat het risico op burn-out onder hoogbegaafde werkenden wel veel hoger ligt dan bij de gemiddelde Nederlandse beroepsbevolking.
Ook potentiële werkgerelateerde verveling onder hoogbegaafde werkenden moet serieus worden genomen, aangezien er onder hen meer sprake is van onderstimulatie op het werk dan bij de gemiddelde Nederlandse werkende: 37% van de hoogbegaafden in dit onderzoek gaf aan te zijn uitgekeken op hun werk.
De resultaten geven mogelijkheden tot verbeteringen, waarmee een win-win situatie kan worden gefaciliteerd voor zowel de hoogbegaafde werkenden als de organisaties die hen in dienst hebben.
Hieronder vindt u het rapport over de resultaten van het eerste deel van het onderzoek
Klik hier voor de resultaten van het onderzoek.
Voor de Praktijk – Tips bij verveling
Verveel jij je ook zo vaak bij vergaderingen? Gaat het voor jou ook zo langzaam allemaal? Wat kun je dan doen? Lees hier een artikel met tips van hoogbegaafden voor hoogbegaafden die Rebecca Lindhout heeft verzameld.
21-09-2012: “Hooggevoeligheid’ Wat is het en hoe ga ik ermee om”
Toen ik om op 21 september 23.05 uur in een betegelde ruimte annex de bar even (o.a.) reflecteerde op de avond, merkte ik dat een lach van oor tot oor mijn gezicht vulde. Ondanks of juist dankzij de uitwerking van het thema tijdens het hb-café was het een heerlijke ervaring en toog ik blij dat ik weer geweest was naar huis.
Voor de 40 bezoekers van het hb-café was het thema ‘hooggevoeligheid’ de aanleiding om op 21 september naar Arnhem te komen. De aankondiging gaf aan dat veel slimme mensen ook hooggevoelig zijn. Wat dat precies is zou Gemma Geertshuis (Coaching ‘De Blauwe Diamant’ zie: http://www.blauwediamant.nl/ ) deze avond inhoudelijk begeleiden. Er was in het eerste deel van de avond een korte inleiding waarna er diverse interactieve werkvormen door Gemma werden begeleid. Daarin konden we eigen ervaringen met elkaar delen aan de hand van vragen die werden voorgelegd. Onderbroken door een pauze waarin we gezellig (hernieuwd) kennis maakten en onze gedachten de vrije loop lieten, zetten we de avond voort met een vernieuwde opstelling en tafelgesprekken. De avond werd door Gemma afgesloten met een korte meditatie om ons geheel geaard weer terug te laten keren naar de bar. Daar was het nog lang gezellig!
Over hooggevoeligheid zijn verschillende theorieën, die naast elkaar bestaan. Er is niet één (verklarings-)model en ook de combinatie met hoogbegaafdheid is niet wetenschappelijk vastgesteld. Gemma refereerde m.n. aan Elaine Aron en haar boek The Highly Sensitive Person (HSP), waar ze zelf in 1998 mee in aanraking was gekomen in haar zoektocht t.a.v. haar eigen hooggevoeligheid. Zonder verder nadrukkelijk stil te staan bij de theorie van Elaine werden we gevraagd onze eigen beleving van hooggevoeligheid te benoemen. Reacties uit de zaal leverde begrippen op als: prikkels, aanvoelen, emoties/stemmingen, communicatie op zielsniveau, anders zijn, veel waarnemen, druk zijn en pijn door harde geluiden of iets op de huid. Mede n.a.v. de vraag ‘waar heb jij last van en wat heb je nodig om beter om te gaan met jouw hooggevoeligheid?’ ontstond een korte discussie waarin centraal stond of het alleen een last is; het zou toch ook een kracht kunnen zijn? Typerend natuurlijk dat hb-ers een onderwerp altijd van meerdere kanten benaderen!
Gemma hanteerde tevens het Delphi-model (zie: http://www.oya-productions.nl/voorwoord.htm) om de gevoeligheidskant van hoogbegaafdheid toe te lichten, daarin geholpen door Rianne van de Ven (die deze avond organiseerde vanuit het IHBV). Uiteraard leverde ook dit discussie op en spraken we over de 20% (vermeende) hooggevoeligen en de 2% hoogbegaafden met de vraag of de laatste altijd tot de eerste groep behoren. Onderdeel in deze discussie was de vraag of je als hb-er (je) hooggevoeligheid uit kunt schakelen of dat deze altijd onderdeel is van je zijn (in het verlengde de vraag: kun je je intelligentie uitschakelen?). Vervolgens kwamen we op de begrippen karakter, persoonlijkheid en kenmerk waar we uiteraard ook geanimeerd over uitwisselden, zonder tot een, voor zover mogelijk, definitief uitsluitsel te komen. In de tafelgesprekken hielden we ons daarna bezig met de vraag hoe je je hooggevoeligheid kunt laten samenwerken met je hoogbegaafdheid. Voor sommigen paradoxaal, voor anderen triviaal of juist cruciaal; ‘Hb = hooggevoelig, het is niet te scheiden, de samenwerking is de centrale vraag, het is wat je bent’ kwam er o.a. terug na overleg.
Een van de deelnemers droeg bij door te refereren aan Sylvia van Zoeren (http://www.de-praktijk.org/) die zich m.n. richt op hooggevoeligheid bij kinderen (boek: De Zintuigenboom), maar ook een mogelijk interessant boek heeft geschreven voor volwassenen (boek: Doe de Energieswitch). Een ander gaf aan dat er in het onderwijs vanuit meerdere organisaties aandacht is voor dit onderwerp (uw notulist faalde in het noteren van de geopperde zaken).
Na dit intermezzo was het tijd om tips te gaan verzamelen. De vraag was ‘hoe kun je met hooggevoeligheid dealen?’ en in de tafelgesprekken zouden we tot tips voor de hoogbegaafden moeten komen. De opbrengst was van een hoog hb-gehalte, dus enige eigen interpretatie bij het volgende is van belang:
– je zit in een discobal en kunt wel naar binnen kijken maar niet naar buiten
– een op een gesprekken opzoeken, weg van het rumoer
– doseer (net als dat je slechts af en toe naar blues moet luisteren)
– gehoorbeschermers
– intuïtie toelaten
– werken vanuit kernkwadranten (Daniel Ofman, http://nl.wikipedia.org/wiki/Kwadrant_van_Ofman)
– ben je bewust van je Belbin-rol (http://www.belbin.com/)
– idem MBTI-profiel (http://nl.wikipedia.org/wiki/Myers-Briggs_Type_Indicator)
– humor brengt ontspanning
– verwachtingen checken (controle vragen stellen, NIVEA: niet invullen voor een ander)
– sporten, bewegen, natuur opzoeken
Aan het einde gekomen van haar programma vroeg Gemma de aanwezigen ontspannen te gaan zitten voor een meditatief moment, hetgeen zij begeleidde met een door haar uitgesproken tekst. Met de uitnodiging een e-mailadres achter te laten om de vragenlijst van Elaine Aron te ontvangen en onder dankzegging voor de aandacht sloot Gemma vervolgens af, gevolgd door applaus van de aanwezigen. Rianne dankte Gemma en de aanwezigen en nodigde iedereen uit na te praten op het www.hb-forum.nl, waarna een grote groep naar de bar toog voor……’tja waarvoor eigenlijk? Afijn wat het ook was; er werd in diverse wisselende samenstellingen druk gepraat onder het genot van een drankje en slechts langzaam en met (althans voor uw notulist) verlangen naar een volgend hb-café liep de zaal en vervolgens de bar langzaam leeg….. Op naar een volgend hb-café in Arnhem, 23 november, met als thema: ‘hb en conflicten op het werk’.
Opgetekend door Porcay (forumnaam hb-forum).